| قوانین و مقررات

اداره کل امور اتباع و مهاجرین خارجی

• تعاریف
• متن ماده 180 قانون برنامه سوم توسعه
• آیین نامه اجرایی ماده 180 قانون برنامه سوم توسعه
• آئین نامه پناهندگان مصوب 1342
• قانون راجع به ورود و اقامت اتباع خارجه در ایران مصوب 1310
• آیین نامه اجرایی قانون ورود و اقامت اتباع بیگانه مصوب 1352 و اصلاحات بعدی
• قانون تشدید مجازات عبور دهندگان اشخاص غیر مجاز از مرز مصوب 1367
• قانون مدنی ( کتاب دوم تابعیت )
• نظامنامه قانون تابعیت ایران مصوب 1314 و اصلاحات بعدی
• آئین نامه زناشوئی بانوان ایرانی با اتباع بیگانه غیر ایرانی
• آییننامه اجرایی صدور روادید اتباع خارجی در مناطق آزاد تجاری - صنعتی جمهوری اسلامی ایران
• شناسایی اتباع خارجی فاقد پروانه کار

تعاریف

مقصود از اتباع خارجی ، موضوع ماده 180 قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی ، اجتماعی فرهنگی که از این پس - قانون نامیده می شود، افرادی هستند ( گذرنامه - پناهنده - مهاجر - آواره) که تابعیت کشور جمهوری اسلامی ایران را ندارند و تحت عناوین زیر متقاضی ورود به کشور جمهوری اسلامی ایران هستند و تابعیت خارجی آنها مورد قبول دولت جمهوری اسلامی ایران است .
• پناهنده : به شخصی اطلاق میگردد که به علت ترس موجه از اینکه به دلایل مربوط به نژاد یا مذهب ، ملیت یا عضویت در یعضی گروههای اجتماعی یا داشتن عقاید سیاسی تحت شکنجه قرار گیرد و درخارج از کشورمحل سکونت خود بسرمی برد و نمی تواند و یا بعلت ترس مذکور نمی خواهد خود را تحت حمایت آن کشور قرار دهد.
• آواره : فردی است که به دلیل وقوع جنگ داخلی یا بین المللی ، بدون تشریفات قانونی ، کشور متبوع خود را ترک و یا وادار به ترک آن گردد. اما نمی تواند برابر کنوانسیون 1951 و پروتکل 1967 ژنو و ملحقات آن بیم مو جه از اذیت و آزار را به اثبات برساند.
مهاجر : فردی است که متقاضی اقامت در جمهوری اسلامی ایران باشد و درخواست وی مورد قبول جمهوری اسلامی ایران قرار گرفته باشد.
• دارنده گذرنامه : فردی است که در چارچوب قوانین و مقررات داخلی و بین المللی و با اجازه مخصوص وارد کشور می شود.

متن ماده 180 قانون برنامه سوم توسعه

بمنظور ایجاد تمرکز در سیاست گذاری امور اتباع خارجی (آواره - پناهنده - مهاجر و اتباع خارجی دارنده گذرنامه ) در زمینه ورود ،اسکان ،اخراج ، اشتغال ،آموزش ،بهداشت و درمان و روابط بین الملل ،شورای هماهنگی اجرایی اتباع بیگانه به ریاست وزیر کشور و عضویت وزیران آموزش و پرورش - اطلاعات - امور خارجه - کارواموراجتماعی - بهداشت درمان وآموزش پزشکی - رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی - دبیر شورای عالی امنیت ملی - فرماندهی نیروی انتظامی و رئیس جمعیت هلال احمر تشکیل میگردد. تصمیمات شورای مذکورپس از تائید هیئت وزیران قابل اجرا خواهد بود.
آئین نامه اجرایی این ماده به پیشنهاد مشترک وزارتخانه های کاروامور اجتماعی - کشور و اطلاعات به تصویب هیئت وزیران خواهد رسید .

آیین نامه اجرایی ماده 180 قانون برنامه سوم توسعه

هیات وزیران در جلسه 1379 آئین نامه اجرایی ماده 180 را تصویب که برخی از مواد آن بشرح ذیل می باشد:
ماده 3 - منظور از ایجاد تمرکز در سیاستگذاری امور اتباع بیگانه تعیین سیاستهای اجرایی حاکم بر امور اتباع بیگانه ، تهیه و تصویب طرحها و برنامه ها ، پیشنهاد بودجه مورد نیاز طرحها، نظارت بر حسن اجرای سیاستهای مصوب شورا و یجاد وحدت نظر و رویه در تمشیت کلیه امور مدیریت اتباع بیگانه است .
• تبصره 2 - کلیه سازمانهای ذیربط که بنحوی از انحا با امور اتباع خارجی مرتبط می باشند باید پیشنهادهای خود را قبل از طرح در شورای امنیت کشور ، هیات وزیران و شورایعالی امنیت ملی در شورا مطرح نمایند ، و درخصوص نیروهای نظامی هرگونه هماهنگی و همکاری بین شورا و ستاد کل نیروهای مسلح بر اساس آئین نامه ای خواهد بود که به پیشنها دو مرجع یادشده و به تصویب فرماندهی معظم کل قوا می رسد.
ماده 4 - بمنظور پیشنهاد طرحهای اجرایی و دستورالعملهای لازم و انجام مطالعات و برنامه ریزیهای متناسب با قوانین و مقررات و خط مشی دولت جمهوری اسلامی ایران و ایجاد هماهنگی اجرایی در بین سازمانهای عمل کننده ، کارگروه(کمیته) دائمی اتباع بیگانه به ریاست و تحت نظر دبیر شورا دروزارت کشو و با شرکت مدیران کل یا مدیر مربوط در وزارتخانه ها و نهادهای عضو با معرفی بالاترین مقام اجرایی هردستگاه هر پانزده روز یکبار تشکیل می گردد.
• تبصره 2 - کار گروههای (کمیتهای) فرعی اتباع بیگانه در استانها در صورت لزوم و پس از تصویب شورا با حضور مدیران استانی وزارتخانها و نهادهای عضو به ریاست استاندار و بمنظور اجرای مصوبات وشورا تشکیل میگردد.
• تبصره 3 - کار گروه(کمیته) دائمی اتباع بیگانه بر حسب نیاز ،کمیسیونهای تخصصی و کارشناسی موضوعات اتباع بیگانه را بامسئولیت یکی از اعضای کارگروه(کمیته) تشکیل میدهد.
• تبصره 4 - تعداد اعضاء و نحوه تشکیل جلسات کمیسیونهای تخصصی توسط کارگروه(کمیته) دائمی اتباع بیگانه تعیین و مشخص خواهد شد.
ماده 6 - کلیه اختیارت کارگروه(کمیته) دائمی پناهندگان موضوع آئین نامه اجرایی پناهندگان مصوب 25/9/1342 در طول برنامه سوم به کار گروه(کمیته) دائمی اتباع بیگانه موضوع این آئین نامه محول می شود.

ماده 8 - اختیارات هیات وزیران ،موضوع قسمت اخیرماده (180) قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی ،اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در اجرای اصل یکصدوسی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به مدت 2 سالبه اکثریت وزرای عضوشورا واگذار می شود و مصوبات آن بارعایتب ماده (19) آئین نامه داخلی هیات دولت قابل ابلاغ است .
گر چه تعاریف جدیدی از اتباع خارجی مقیم جمهوری اسلامی ایران ارائه شده لیکن تا بحال مقررات مربوط به چگونگی پذیرش ،اسکان ،تردد، ازدواج، استملاک ، تحصیل تابعیت و ... مشکلات متعددی که اتباع خارجی خصوصا" آوارگان در طی مدت اقامتشان در ابعاد مختلف اقتصادی ، آموزشی ، اجتماعی ، فرهنگی ، امنیتی برپیکره نظام جمهوری اسلامی ایران وارد نموده اند بصورت مدون تصویب نگردیده ولی کمیسیونهای تخصصی و کار گروه دائمی اتباع بیگانه ضمن هماهنگی با وزارتخانه ها و سازمانها و کارشناسان ذیربط در جهت شناخت مشکلات و ارائه پیشنهادات بمنظور حل آن ، گامهای بلند و موثری برداشته اند که امید است در آینده نزدیک و قبل از پایان بر نامه سوم توسعه اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی راه کارهای جدید پس از تصویب به مرحله اجراء درآید. لازم به یادآوری است که علی رغم تهیه پیش نویس قانون جدید ورود و اقامت اتباع خارجه ، قانون جدید تابعیت و آئین نامه جدید نحوه پذیرش اتباع خارجی ، بعلت طی نشدن مراحل قانونی آن ، کماکان قوانین آئین نامه های قبلی در حال اجراء میباشد.

آئین نامه پناهندگان مصوب 1342

هیئت وزیران در جلسه مورخ 1342 بنا به پیشنهاد شماره 3685/م -14/9/42 وزارت کشور آئین نامه پناهندگان را به شرح زیر تصویب نمودند:

ماده اول - مقصود از پناهنده فردی است که بعلل سیاسی ، مذهبی ، نژادی ، یا عضویت در گروههای خاص اجتماعی از ترس جان و شکنجه خود و افراد خانواده اش که تحت تکفل او میباشد به کشور ایران پناهنده شود.
ماده دوم - پناهنده بطریق زیر شناختع شود.
• الف - عبور شخص یا اشخاص از منطقه مرزی بخاک ایران
• ب - تقدیم درخواست از طریق یکی از خارجیان ساکن خارج از ایران مبنی برپناهندگی ورود به ایران .
• ج - تقدیم درخواست خارجیان مقیم ایران دایر بقبول پناهندگی.
• تبصره - در مورد مندرج در بند الف پناهنده بمحض ورود بخاک ایران باید خود را به اولین پاسگاه مرزی یا مقام رسمی صلاحیتدار دولتی معرفی و چنانچه اسلحه ای با خود داشته باشددر مقابل اخذ رسید بمقامات ایرانی تحویل و تقاضای خود را تسلیم نماید.مقام مزبور تقاضا را قبول و شخص پناهنده را به مرزبانی منطقه معرفی خواهند نمود . مرزبانی اطلاعات لازم را از متقاضی کسب نموده تقاضاو اطلاعات را از طریق استانداری یا فرمانداری به وزارت کشور ارسال میدارد.
ماده سوم - برای رسیدگی به امور پناهندگان کمیته ای در وزارت کشور بنام کمیته دائمی پناهندگان تحت نظر معاون وزارت کشور با حضور نمایندگان عالیرتبه وزارت امور خارجه ، وزارت کار و خدمات اجتماعی ، اداره دوم ستاد بزرگ ارتشتاران ، سازمان اطلاعات و امنیت کشور - شهربانی کل کشور ، ژاندارمری کل کشور ( سازمان امور مرزی ) مدیر کل سیاسی و رئیس ادراه سیاسی وزارت کشور تشکیل میگردد.
• تبصره 1 - کمیته دائمی میتواند در صورت لزوم کمیته فرعی را در استانها و شهرستانها با حضور استاندار یا فرماندار و نمایندگان ارتش -سااک - ژاندارمری ، شهربانی کل تشکیل دهد.
• تبصره 2 - کمیته میتواند در صورت لزوم برای کسب اطلاعات و بررسی و تبادل نظر از نمایندگان سازمانهای دیگر دعوت نماید.
ماده چهارم - پناهندگی موقعی پذیرفته میشود که از مراتب زیر اطمینان حاصل گردد:
• 1 - از تقاضای پناهندگی به ایران سوء نیت نداشته باشد .
• 2 - منظور او از پناهندگی اشتغال به کسب و کار نباشد.
ماده پنجم - کمیته دائمی صلاحیت رسیدگی به قبول یا رد پناهندگی و سایر امور مربوط به پناهندگان راداردو در مورد اشخاصیکه در خارج از ایران اقامت دارند ممکن است تحقیقات درباره آنان به نمایندگیهای سیاسی دولت ایران در خارج از کشور واگذار شود.
• تبصره - اشخاصیکه مرتکب جنایت جنگی و یا جرائمی علیه صلح و انسانیت و یا جرایم شدید حقوق عمومی شده باشند ازمقررات این آئین نامه استفاده نخواهند نمود.
ماده ششم - در صورت قبول پناهندگی دفترچه اقامت پناهندگی از طرف شهربانی کل کشور بشخص پناهنده داده می شود که بمنزله دفترچه شناسایی و هویت رسمی است که در دفتر شهربانی محل اقامت ثبت میگردد و دارنده آن باید هر سه ماه یکبار مراجعه و تمدید نمایند .
ماده هفتم - شخص پناهنده پس از قبولی پناهندگی از حقوق اتباع ایران در موارد زیر بهره مند میشود.
• الف - استفاده از خدمات بهداشتی و فرهنگی و اجتماعی .
• ب - اشتغال بحرف و کارهائیکه اتباع خارجی در ایران اجازه آنرا دارند و همچنین اموریکه کمیته دائمی پناهندگان صلاح میداند.
• تبصره 1 - پناهند حق شرکت در فعالیت های سیاسی و سندیکائی ندارد.
• تبصره 2 - پناهنده حق دارد تا حدودیکه مخالف نظم عمومی کشور نباشد آزادانه مراسم مذهبی خود را اعمال نماید و بفرزندان خود تعلیمات مذهبی دهد.
• تبصره 3 - با پناهندگان همان رفتاری خواهد شد که نسبت به بیگانگان مقیم کشور اعمال میشود.
• تبصره 4 - پناهنده در حدودیکه قوانین و امنیت کشور اجازه میدهد مانند اتباع خارجه در انتخاب مسکن آزاد است .
ماده هشتم - پناهنده کتبا" باید تعهد نماید مادامیکه در ایران اقامت دارد مقررات و قوانین دولت ایران را محترم شمارد.
ماده نهم - اگر پناهنده علیه امنیت یا قوانین ایران اقدامی نماید وزیر کشور به پیشهادکمیته دائمی پناهندگان گواهینامه پناهندگی اورا لغو مینماید و اگر اقدام او مستلزم کیفر قانونی باشد بمراجع قضائی باشد بمراجع قضائی تسلیم میگردد در هر صورت به پناهنده مهلت کافی داده خواهد شد که خاک ایران را ترک نماید.
• تبصره 1 - پناهنده ایکه گواهینامه اش لغو شده تا موقع خروج از خاک ایران تحت نظر مقامات انتظامی خواهد بود .
• تبصره 2 - درصورتیکه از لحاظ امنیت ملی و نظم عمومی مانعی نباشد برای پناهندگان پروانه مسافرتی صادر خواهد شد که با آن میتوانند بخارج از کشور مسافرت نمایند .
ماده دهم - محل کار و اقامت پناهنده با نظر کمیته دائمی تعیین میگردد.
ماده یازدهم - اگر کمیته دائمی پناهندگان تشخیص دهد که اوضاع و احوالی که در اثر آن پناهنده به ایران آمده از میان رفته است پناهنده باید خاک ایران را ترک گوید مگر اینکه دلائل کافی بر ادامه خطری که متوجه اوست ارائه نماید.
ماده دوازدهم - پناهنده را نمیتوان اجبارا" به کشوری که در آنجا جان یا آزادیش بعلل سیاسی ،نژادی ،مذهبی یا تعلقش به بعضی گروههای اجتماعی در معرض خطر است اعزام نمود.
ماده سیزدهم - اعطاء تابعیت به پناهندگانیکه در مدت اقامت در ایران قوانین و مقررات را کاملا" رعایت کرده باشند بانظر مساعد تلقی خواهد شد .
• تبصره 1 - در مورد استملاک اموال منقول و غیر منقول پناهنده اصولا" از همان حقوق که برای اتباع خارجه مقرراست استفاده خواهد نمود .
• تبصره 2 - پناهنده حق دارد برای تظلم و احقاق حق خود به دادگاه های کشور مراجعه کند
ماده چهاردهم - مقررات و آئین نامه هائیکه تاکنون بتصویب رسیده و مغایر مفاد فوق باشد از تاریخ تصویب این آئین نامه از درجه اعتبار ساقط است.
• تبصره - مقررات این آئین نامه در مورد کلیه پناهندگان قطع نظر از نژاد و مذهب یا وطنشان یکسان اجرا خواهد شد . اصل تصویبنامه در دفتر نخست وزیر است . از طرف نخست وزیر.

قانون راجع به ورود و اقامت اتباع خارجه در ایران مصوب 1310/2/19و اصلاحات بعدی

ماده اول - هر یک از اتباع خارجه برای ورود و اقامت و خروج از ایران باید اجازه مامورین مربوطه ایران را تحصیل نمایند .
ماده دوم - اجازه ورود به ایران و عبور از آن بوسیله ویزای مامورین ایران در خارجه در روی تذکره و اوراق و شهادتنامه های هویت صادره از طرف دولت متبوعه هرکس تحصیل میشود مامورین ایران در خارجه در موارد ذیل باید از دادن ویزا خودداری نمایند:
• الف) درصورتی که صحت اسناد ارائه شده را تردید نمایند .
• ب) اشخاصی که مطابق قوانین ایران تبعه ایران محسبوب شده و بخواهند با اوراق تابعیت غیرایرانی به ایران مسافرت کنند.
• ج) اگر حصور خارجی در ایران برضد امنیت مملکت و یانظم عمومی و یا بجهات دیگری منافی مصالح مملکتی باشد .
• د) اگر خارجی در ایران سابقه محکومیت بجنحه مهم و یا جنایت داشته و یا در مملکت خارجه محکوم بجنحه و یا جنایت شده باشد .
• ه) اگر خارجی قبلا" از ایران اخراج شده باشد .
• و) اگر حضور خارجی در ایران بملاحظه حفظ الصحه عمومی و یا عملیات منافی عفت صلاح نباشد .
• ز) اگر خارجی نتواند اثبات نماید که وسایل تحصیل معاش خود را درایران بوسیله سرمایه یا مشاغل مفیده خود دارا میباشد. ویزای مامورین ایران در خارجه علاوه بر حق ورود با مراعات مقررات ماده 2 حق سی روز اقامت در ایران را نیز بدارنده میدهد. مواردی که از طرف دولت ترتیب خاصی مقرر بوده است از این قاعده مستثنی میباشد.
اصلاحیه قانون 1337/2/3- روادیدیکه مامورین ایران در خارجه به بیگانگان میدهند علاوه بر حق ورودبا مراعات ماده سوم قانون ورود و اقامت اتباع بیگانه حق نود روز اقامت در ایران را نیز بدارنده می دهد.
• تبصره : دولت میتواند در موارد استثنائی ترتیب خاصی بدهد .
تبصره -1350/3/31
• تبصره 1 : ماموران مرزی مجاز از طرف شهربانی کل کشور میتوانند برای خارجیان روادید عبور صادر نمایند .
• تبصره 2 : شهربانی کل کشور در مرکز و شهربانیهای مراکز استان و شهرستان میتوانند برای خارجیان مقیم روادید بازگشت به ایران صادر نمایند .
ماده سوم - هرگاه یکی از موانع مذکوره در ماده 2 در موقع ویزا برمامورین ایران در خارجه مکشوف نبوده و یا بعدا" موجود شود مامورین مربوطه میتوانند از دادن اجازه توقف دائم یا موقت خودداری نموده و یا اجازه های صادره را ماغی نمایند د رهر یک از موارد فوق پس از الغاء اجازه صادره نظمیه محل شخص خارجی را از ایران اخراج خواهد کرد تشخیص عللی مذکوره در این ماده و ماده قبل منحصرا" بسته بنظرمامورین مربوطه ایران است ولی در غیر موارد مذکوره امتناع از دادن اجازه جایز نیست .
ماده چهارم - اقامت اتباع خارجه در ایران بردو قسمت است : اقامت موقت و اقامت دائم .
اقامت دائم درصورتی است که خارجی رد خاک ایران اقامتگاه قانونی اختیار نموده باشد و درغیر اینصورت اقامت خارجی در ایران موقت محسبوب میشود . اجازه اقامت موقت و یادائم از طرف نظمیه باید داده شود هیچیک از اتباع خارجه بدون اجازه مزبور و بیش از مدت معینه در اجازه های مذکوره نمیتوانند در ایران اقامت نمایند اجازه موقت یا دائم قابل تجدید و تمدید میباشد.
ماده پنجم - اتباع خارجه ملزم میباشند در انقضاء مدت اجازه عبور و یا توقف از خاک ایران خارج شوند مگر اینکه از نظمیه تقاضای تمدید مدت کرده و تحصیل اجازه نمایند . در اجازه ورود و عبور ممکن است گذشتن یک یا چندین مرتبه از سرحدات نیز قید شود .
اصلاحیه 1350/3/31 ماده 6 - اجازه اقامت دائمی از طرف شهربانی مرکز ناحیه ایکه خارجی میخواهد در آن ناحیه اقامتگاه اختیار کند با رعایت مقررات ماده سه داده خواهد شد . خارجی ممکن است این اجازه را قبل از ورود خود به ایران بوسیله نمایندگان ایران در خارجه تحصیل کند . جواز اقامت باید هر سه سال تجدید شود .
ماده هفتم - اجازه عبور از خاک ایران از طرف نمایندگان ایران در خارجه با رعایت مقررات ماده سوم داده میشود و بخارجی حق میدهد در مدت معینه در اجازه نامه در نقاط بین راه توقف نمایند خط سیرو مدت لازم برای عبور ممکن است در اجازه نامه قید شود مدت را نظمیه میتواند لدی الاقتضاء تمدید نماید.

اصلاحیه 1350/3/31 ماده هشتم -
• تبصره : مسئولین اماکن عمومی و خصوصی و صاحبان یا متصرفان اماکن شخصی حسب مورد موظفند توقف هرتبعه خارجی را که یک شب یا بیشتر نزد آنها توقف مینماید ظرف 24 ساعت پس از ورود خارجی بکلانتری یاژاندارمری محل اطلاع دهند . فهرست اسامی خارجیان در دفتری که در شهربانی کل کشور تنظیم میشود تمرکز خواهد یافت .
ماده نهم - هر خارجی که درخاک ایران اقامت دارد باید از دولت متبوعه خود سندی داشته باشد که هویت و تابعیت اورا ثابت نماید. نظمیه محل میتواند لدی الاقتضا بخارجی که بعللی نتوانسته است سند سابق الذکر را تحصیل کند جواز موقتی برای اقامت یا اجازه مخصوص برای خروج از ایران بدهد و در اینصورت نظمیه محل حق دارد توقف موقت خارجی را در ایران یا خط سیر اورا معین و محدود کند ممکن است براسناد مثبته تابعیت خارجی وهمجنین درجواز اقامت موقتی اسامی زوجه و اولاد و احفاد ذکور و اناث خارجی و برادران و خواهران که بحد بلوغ نرسیده و در تحت کفالت و همراه او هستند نیز ثبت شود .

اصلاحیه 1337/2/3 ماده دهم - اجازه خروج از ایران بیگانگان از طرف مامورین شهربانی محل اقامت دائمی یا موقتی آنها داده خواهد شد.
• تبصره : بیگانگانی که به ایران وارد میشوند و مدت توقف آنها از نود روز تجاوز نکند احتیاج به روادید خروج ندارند لیکن موظف میباشند برای خروجی از ایران اعلامیه خروج را تکمیل و به مامورین گمرکی مرز خروجی تسلیم نمایند .
ماده یازدهم - خارجی را ممکن است در موارد ذیل از خاک ایران خارج و یا محل توقف او را تغییر داد:
• الف: اگر برخلاف مقررات این قانون رفتار نمایند.
• ب: در صورتیکه مطابق مقررات مواد 3 و 4 اجازه عبور و یا توقف خارجی ملغی شود .تصمیم اخراج را اداره نظمیه به موقع اجراء میگذارد در هر موقعی که تصمیم اخراج اتخاذ شود و تاخیر اجرای آن منافی مصالحی مملکتی نیست از طرف نظمیه و یا از طرف ادارت ذیصلاحیت دیگران تصمیم و مهلتی که برای اجراء داده میشود بشخصی که باید اخراج شود اخطار خواهد شد . هرگاه خارجی میل کند که در مدتی که از طرف اداره صلاحیت دار تعیین میشود از ایران خارج بشود آزادانه خارج خواهد شد و الا تحت الحفظ اخراج میشود مصارف اخراج در مواردیکه خارجی باید تحت الحفظ اخراج شود از محل عواید مقرره بموجب ماده 14 تادیه خواهد شد .
ماده دوازدهم - در مواقعی که از اعطای جواز اقامت امتناع شده و تصمیم اخراج از طرف مقامات ذیصلاحیتی که دولت معین میکند اتخاذ شود خارجی حق خواهد داشت به وزارت داخله مراجعه کرده وتقاضای تجدید نظر در تصمیم مزبور را بنماید . این تقاضا کتبا" و یا تلگرافا" بوسیله مقام صلاحیتداری که تصمیم اتخاذ کرده داده خواهد شد ولی خارجی میتواند مدلول تقاضای خود را مستقیما" هم به وزارت داخله ارسال دارد تقدیم تقاضای تجدید نظر موجب تعویق اجرای تضمیم اخراج به استثنای مواردی که از نقطه نظر مصالح مملکتی فوریت دارد خواهد بود ولی ممکن است تا تعیین نتیجه تجدید نظر نظمیه خارجی را در تحت مراقبت مخصوص خود قرار دهد .

تصویبنامه 1313/2/8- بماده 12 قانون ورود اقامت اتباع خارجه در ایران مصوب 19 اردیبهشت 1310 مقامات ذیصلاحیتی را که حق اتخاذ تصمیم اخراج اتباع خارجه را دارند بقرار ذیل تصویب و معین نمودند:
والی ایالات بطور کلی و حکام ولایات : گیلان ، مازندران ،کرمان ،اصفهان ،کردستان ،کرمانشاهان، همدان ،بروجرد، لرستان و خوزستان هریک در قلمرو وماموریت خود.
ریاست تشکیلات نظمیه در تمام مملکت و در ولایاتی که ذکر نشده روسانظمیه ممکن است اخراج را بریاست تشکیلات کل نظمیه پیشنهاد نمایند .

اصلاحیه قانونی مورخ 1366/6/29ماده 13 - برای حفظ امنیت و یا مصالح عمومی و یا بملاحظات صحی هیئت وزیران میتوانند تصمیمات ذیل را که ورود و اقامت و خروج و عبور خارجیان را محدود یا مشروط مینماید اتخاذ کند :
• الف:جلوگیری از کلیه یا قسمتی از مراودات سرحدی
• ب: منع توقف موقتی یا دائمی در بعضی از مناطق یا عبور از بعضی مناطق ایران
• ج: اتخاذ وسایل مخصوص نظارت نسبت به خارجیان در موارد فوق العاده
• د: خارجیانی را که بدون داشتن اسناد لازم وارد خاک ایران شده یا میشوند و یا با داشتن اسناد لازم از راههای غیر مجاز بکشور وارد گردیده یا میگردند علاوه بر مجازات مقرر در قانون ورود و خروج اتباع خارجه مصوب نوزدهم اردیبهشت ماه 1310 بنا به پیشنهاد وزارت جنگ آنانرا برای مدتی که از پنچ سال تجاوز نکند ملزم به اقامت اجباری در محل معین نمده و یا اینکه آنها را از کشور اخراج نماید.
ماده چهاردهم - برای صدور اجازه موقت و یا دائم و تمدیداجازه عبور خارجیان حق ذیل اخذ خواهد شد :
• 1- برای تمدید اجاز عبور و صدور اجازه اقامت موقت و تجدید آن معادل یکریال طلا
• 2- برای صدور اجازه اقامت دائم و تجدید آن معادل دو ریال طلا
تصویبنامه مورخ 1325/12/14
• تبصره : شرط معامله متقابله از اتباع دولی که در کشورآنها از اتباع ایران بهای پروانه اقامت اخذ نمیشود، از اتباع آنها در کشور ایران نیز بهای پروانه اقامات دریافت نخواهد شد .
الحاق یک تبصره به ماده 14 مورخ 1342/2/14
• تبصره : کارمندان دفتر و خدمتگزاران سفارتخانه ها و کنسولگریهای دول بیگانه در ایران به شرط رعایت معامله متقابله نسبت به این قبیل کارمندان دولت ایران در آن کشور ها از پرداخت حق تمبر پروانه اقامت معاف خواهند بود.
اصلاحیه قانونی ماده 15 مورخ 1367/7/14 - اشخاص ذیل به حبس تعزیزی از 1 تا 3 سال و یا به جزای نقدی از پانصد هزار ریال تا سه میلیون ر یال محکوم میشوند مگر اینکه جرم آنها مشمول قوانینی گردد که مجازات سخت تری معین کرده باشد:
• 1- هرکس گذرنامه یا جواز اقامت یا جواز عبور جعل کند ویا با علم به مجعول بودن از آنها استفاده کند و یا این قبیل اوراق مجعوله را برای دیگری تحصیل نماید .
• 2- هرکس عامدا" در نزد مامورین ذیدخل برای تحصیل تذمره و یا جواز اقامت و یا جواز عبور شهادت کذب داده و یا اظهارات خلاف واقع نماید و یا موضوعاتی را که در تشخیص تابعیت موثر است ، کتمان نماید و یا گذرنامه و یا جواز اقامت و یا جواز عبور و یا ورقه هویتی که به وسائل مزبور تحصیل شده است عامدا" از آنها استفاده کند .
• 3- هرکس عامدا" بدون داشتن اسناد و جواز لازم از مرز ایران عبور کند و همچنین هرکس که از راههای غیرمجاز و یا مرزهای ممنوعه عبور نماید .
• 4- هرکس برای اثبات هویت و یا تابعیت خود از اسناد یا اوراق و یا ورقه هویت متعلق به دیگری استفاده کند و هرکس برای اثبات تابعیت و یا هویت یک نفر خارجی اسناد واوراق و یا ورقه هویت متعلق به خود یا غیر را به دیگری بدهد.
• 5- هرکس که برای فرار از اجرای تصمیم اخراج که درباره او اتخاذ شده است ، مخفی شود و یا پس از اخراج شدن از ایران مجددا" بدون اجازه بخاک ایران مراجعت کند.
• 6- هرکس در یکی از اعمال مذکور فوق شرکت یا معاونت کرده باشد .
• 7- هرکس برای استفاده از حقوقی که بموجب این قانون و یا آئیننامه های مربوط به آن میتوان تحصیل نمود، در خارج از کشورمرتکب یکی از اعمال مذکوره در بندهای 1 ،2 و 4 این ماده بشود پس از آمدن به ایران در صورتیکه در خارج از کشور بموجب حکم قطعی محکوم و مجازات نشده باشد ، تعقیب و مجازات خواهد شد .
• تبصره 1 : شروع به ارتکاب جرمهای مذکوره در این ماده در حکم ارتکاب خواهد بود.
• تبصره 2 : قانون راجع به مجازات افرادی که بصورت غیر مجاز به کشور وارد میشوند مصوب 14/8/67 :
خارجیانی که به تبع اغنام و احشامشان وارد خاک ایران شوند . علاوه بر ضبط احشام بنفع دولت ایران به پنج ماه تا یکسال حبس یا 30000 تا 80000 ریال جزای نقدی محکوم خواهند شد و در صورتیکه بین دولت ج .ا.ا و دولت همسایه عهدنامه ای منعقد شده باشد ، براساس آن عمل خواهد شد .
• ماده 7 : قانون راجع به مجازات افرادی که بصورت غیر مجاز به کشور وارد میشوند مصوب 14/8/67 :
درتعیین مجازات مذکور در این قانون توسط قاضی باید شرایط خاطی و دفعات و مراتب جرم و تادیب رعایت گردد.
اصلاحیه قانونی مورخی 1350/3/31 ماده 16 - هرخارجی که مقررات این قانون و آئیننامه های مربوط به آن را رعایت نکند بجزای نقدی از دویست و یک ریال تا ده هزار ریال محکوم خواهد شد . مگر اینکه عمل امر بموجب این قانون یا قوانین دیگر مجازات شدیدتری داشته باشد همین مجازات درباره مسئولین اماکن عمومی و خصوصی و صاحبان یا متصرفان اماکن شخصی که به تکلیف مقرر در ماده 8 عمل نکنند مجری خواهد بود .

ماده هفدهم : متخلفین از مقررات این قانون در محاکم عمومی بعمل خواهد آمد.

ماده هیجدهم : اشخاص ذیل از مقررات این قانون مستثنی خواهند بود :
• 1- کسانیکه دارای مصونیت سیاسی هستند .
• 2- مامورین قنسولی دول خارجه و افراد عائله آنها که با هم در یک خانه زندگانی میکنند و اعضاء رسمی آنها ولی اگر اتباع ایران از طبقات مذکوره مقیمین در یکی از ممالک خارجه از مزایای مزبور کلا" یا بعضا" بهرةمند نباشند نسبت به اتباع مملکت مزبور از طبقات فوق معامله متقابله خواهد شد .
از طرف مامورین ایران بمشمولین فقرات 1 و 2 این ماده برای ورود به ایران و همچنین برای عبور و خروج از ایران ویزای سیاسی داده میشود بشرط معامله متقابله .
• 3- اعضای هیئتهای اعزامیه دول خارجه که با موافقت دولت ایران وارد ایران میشوند و کسان دیگری که دارای ویزای سیاسی مامور ایران باشند .
• تبصره : مقررات مربوط به اجرای این ماده از طرف وزارت امور خارجه باموافقت وزارت داخله ضمن نظامنامه مخصوص تعیین میشود.
آئین نامه اجرایی ماده 18 (1310 ) ( اصلاحیه اسفند ماه 1352 )
ماده 1 - گذرنامه اشخاص زیر در وزارت امور خارجه ثبت و برای آنان کارت هویت صادر خواهد شد :
• الف - ماموران دیپلماتیک سفارتهای خارجی و خانواده آنها
• ب - کارمندان اداری و فنی سفارتهای خارجی و خانواده آنها
• ج - ماموران کنسولی خارجی و خانواده آنها
• د - کارمندان اداری و فنی ماموریتهای کنسولی خارجی و خانواده آنها
• ه - ماموران رسمی و کارشناسان اعزامی سازمان ملل متحد و سازمانهای تخصصی و سازمانهای وابسته و خانواده آنها
• و - ماموران رسمی سازمانهای بین المللی که بموجب موافقتنامه های مربوطه برای انجام ماموریت در ایران اقامت مینمایند و خانواده آنها
• تبصره : منظوراز خانواده اشخاص زیر در مرکز از طرف وزارت امور خارجه جهت صدور پروانه کار و پروانه اقامت رایگان به وزارت کارو اموراجتماعی و شهربانی کشور ارسال میگردد و در شهرستانها از طرف استانداری و یا فرمانداری کل و یا فرمانداری به اداره کار و امور اجتماعی و شهربانی محل فرستاده میشود.
• الف - کارشناسان و معلمان خارجی که رد چهارچوب موافقتنامه های همکاری علمی و فرهنگی از طرف دول خارجی و یا سازمانهای بین المللی به ایران اعزام میشود.
• ب - خدمه ماموریتهای دیپلماتیک و کنسولی
• ج - شخصی ماموران دیپلماتیک و کنسولی
اصلاحیله قانونی 1350/3/31ماده 19 - در مورد کارکنان وسائط نقلیه هوائی و قطارهای ترانزیتی و کشتیها و مسافرینی که قصد ورود و اقامت در ایران را نداشته و اسناد لازم را که بموجب این قانون باید دارا باشند ندارند و در موقع توقف کشتیها و هواپیماها و قطارها در ایران پیاده میشوند وزارت کشور با موافقت وزارت امور خارجه و وزارت دارائی آئین نامه مخصوصی تدوین و برای اجراء به شهربانی کل کشور و سازمانهای مربوطه ابلاغ خواهد شد .

آئین نامه اجرائی 1356/3/31ماده 19
• ماده 1 - به مسافران و کارکنان وسائط نقلیه هوائی و آبی که در حین عبور از داخل مرزهای هوائی یا آبی کشور ایران بواسطه حوادث قهری یا اشکالات فنی و یا بهرعلت موجه دیگری ناگزیر از توقف در ایران شوند از طرف مراجع ذیصلاح اجازه توقف موقت داده خواهد شد .
• ماده 2 - خلبان و ناخدا و یا نمایندگان مسئول شرکتهای هواپیمائی و کشتیرانی مربوط موظف میباشند فهرست و مشخصات کاملافرادی که قصد پیاده شدن را دارند تهیه و در اختیار مراجع ذیصلاح قرار دهند .
• ماده 3 - اجازه توقف موقت پس از شناسایی کامل مسافران توسط مراجع ذیصلاح به مسئولیت خلبان ، ناخداو یا نمایندگان مسئول شرکتهای هواپیمائی و کشتیرانی مربوط با رعایت ماده 2 داده خواهد شد .
• ماده 4 - گواهینامه فنی و یا گواهی اشتغال خلبان و ناخدا خدمه و کارکنان موضوع ماده 1 به منزله مدرک مسافرت معتبر بوده و پس از اخذ آن اجازه توقف موقت داده میشود ، و هنگام پایان مدت توقف مدارک مزبور مسترد گردد.
• ماده 5 - اجازه توقف تا زمانی که از طرف خلبان و ناخدا و یا نمایندگان مسئول شرکتهای هواپیمائی و کشتیرانی مربوط ترتیب ادامه مسافرت داده نشده است معتبر خواهد بود.
• ماده 6 - پس از رفع علت توقف موقفت ومراجعه مسافران برای ادامه مسافرت خلبان و ناخدا و یا نمایندگان مسئول شرکتهای هواپیمائی و کشتیرانی مربوطه موظف به پذیرفتن و سوار نمودن مسافران مربوط خواهند بود مگر آنکه امتناع نامبردگان از ادامه مسافرت مستند به غذر موجهی باشد .
• ماده 7 - معاهدات و یاموافقتنامه های بین دولت ایران و دول متبوع افرادی که ناگزیر به توقف موقت در ایران میباشند رعایت خواهد شد .
ماده بیستم : خارجیانی که در تاریخ اجرای این قانون در ایران میباشند باید ظرف دو ماه از تاریخ مزبور مستقیما" بنظمیه محل اقامت خود مراجعه کرده اجازه اقامت تحصیل نمایند دوائر نظمیه بر طبق ماده 4 و 6 عمل خواهندنمود.

ماده بیست و یکم : در نقاطی که نظمیه تاسیس نشده باشد وظائفی را که بموجب این قانون برعهده آن محول است حاکم یا نماینده حکومت محل انجام خواهد داد.

ماده بیست و دوم : ماده واحده مصوبه 11 تیرماه 1308 کمیسیون عدلیه مجلس شورای ملی منسوخ است .

ماده بیست و سوم : این قانون از پانزدهم خرداد یکهزارو سیصدو ده شمسی بموقع اجراء گذاشته میشود.

آئین نامه اجرایی قانون ورود واقامت اتباع بیگانه مصوب 1352/3/12و اصلاحات بعدی

ماده 1 : ماموران مرزی مجاز از طرف شهربانی کل کشور میتوانند در مرزهائیکه مجاز شناخته شده برای دارندگان گذرنامه های معتبر خارجی که قصد عبور از ایران را دارند براساس نظرات قبلی وزارت امور خارجه و رعایت ماده 2 قانون ورود و اقامت اتباع خارجه مصوب سال 1310 برای مدت حداکثر 15 روز با دریافت حق روادید طبق تعرفه روادید عبور صادر نمایند .

ماده 2 : صدور روادید عبور برای اشخاص زیرموکول به تحصیل اجازه خاص وزارت امور خارجه خواهد بود :
• الف - افراد بدون تابعیت و یادارندگان برگ گذر (لسه پاسه ) های خارجی
• ب - اتباع دولی که از طرف وزارت امور خارجه تعیین میشود.
ماده 3 : ماموران شهربانی در مرکز و شهربانیهای مراکز استان و شهرستان میتوانند برای بیگانگانی که دارای پروانه اقامت معتبر میباشند با رعایت مقررات مربوطه روادید رفت و برگشت صادر نمایند.
• تبصره 1 : روادید برای یکبار رفت و برگشت صادر خواهد شد
• تبصره 2 : مدت اعتبار روادید برگشت از تاریخ خروج از مرز سه ماه خواهد بود.
• تبصره 3 : مدت اعتبار روادید رفت و برگشت برای خروج از کشور یکماه میباشد و قابل تمدید نیز خواهد بود.
تصویب نامه مورخ 1353/12/28
• تبصره 4 : برای اتباع بیگانه ایکه در خدمت وزارتخانه ها و موسسات دولتی میباشند بنابردرخواست سازمان مربوطه ، اجازه رفت و برگشت برای یک یا چند بار در مدت اعتبار پروانه اقامت صادر خواهد شد.
• تبصره 5 : برای اتباع بیگانه ای که در موسسات غیردولتی در ایران اشتغال دارند بنابه درخواست موسسه مربوط و تعهد آن موسسه مبنی بر پرداخت مالیات بردرآمد مستخدم اجازه یک یا چند بار رفت و برگشت در مدت اعتبار پروانه اقامت صادر خواهد شد .
ماده 4 : هرخارجی که بخواهد در ایران اقامت نماید مکلف است ظرف 8 روز پس از ورود به ایران برگهای درخواست صدور پروانه اقامت را تنظیم و تکمیل و امضاء نموده به انضمام سایر مدارک لازم بشهربانی محلی که میخواهد در آنجااقامت اختیار کند تسلیم نماید . شهربانی محل پس از رسیدگل مدارک ارائه شده پروانه اقامت موقت با اخذ حقوق قانونی صادر و یا از صدور پروانه اقامت امتناع میورزد.

ماده 5 : اجازه اقامت دائم از طرف شهربانی مرکز استان یا شهرستانیکه خارجی میخواهد در آن ناحیه اقامت گاه دائمی و قانونی اختیار کند با رعایت مقررات ماده 3 قانون ورود و اقامت اتباع خارجه مصوب سال 1310 در صورت احراز هر یک از شرایط زیر پس از موافقت شهربانی کل کشور صادر خواهد شد.
• الف - متقاضی دارای 5 سال سابقه اقامت قانونی متوالی یا متناوب در ایران بوده و بهنگام تقاضا بسن 18 سال تمام رسیده باشد .
• ب - متقاضی دارای دو سال سابقه اقامت قانونی متوالی یا متناوب در ایران بوده و مقام عالی علمی یا شغل یا تخصص او در امور تولیدی و عمرانی به تائید مقامات صلاحیتدار مملکتی رسیده باشد .
• ج - متقاضی دارای دو سال سابقه اقامت قانونی متوالی یا متناوب در ایران بوده و خدمات شایسته و ارزنده او به امور عام المنفعه در ایران به تائیه مقامات صلاحیتدار مملکتی رسیده باشد .
• د - متقاضی دارای زن و فرزند ایرانی باشد .
• ه - متقاضی دارای دو سال سابقه اقامت قانونی متوالی یا متناوب در ایران بوده و در امور تولیدی و عمرانی ایران که مورد تائید مقامات صلاحیتدار ایران باشد سرمایه گذاری کرده باشد .
• و - متقاضی دارای دو سال اقامت قانونی متوالی یا متناوب در ایران بوده و درآمد شخصی یا حقوق یا مستمری بازنشستگی او به تائید یکی از بانکهای مجاز ایران رسیده باشد.
• تبصره : اقامت خارجیان از نظر این آئین نامه وقتی اقامت قانونی محسبوب میشود که به استناد پروانه اقامت باشد .
• تبصره 2 - مصوب 1379/6/16هیئت وزیران : اجازه اقامت فرزندان متولد در خارج ، از مادر ایرانی و پدر خارجی همچنین از مادر خارجی که به تابعیت ایرانی پذیرفته می شوند ، با ارائه مدارک قانونی صادر شده از کشور متبوع فرزندان صادر خواهد شد . فرزندان مورد اشاره وفق شرایط ذیل می توانند به استناد اجازه یاد شده ، در ایران اقامت نمایند:
• الف - فرزندان اناث مادامی که ازدواج ننموده اند .
• ب - فرزندان ذکورتا رسیدن به سن هیجده (18) سال تمام هجری شمسی .
• پ - چنانچه مادر فرزند ذکور در ایران اقامت داشته باشد و یا فرز ند ذکور در حال تحصیل باشد و در هر یک از موارد مزبور ، سن فرزند از میزان مقرر در بند(ب) بیشتر شود ، بترتیب مورد تا زمان اقامت مادر و یا اتمام تحصیل .
ماده 6 : حق صدور پروانه اقامت موقت یا دائم بمیزان مقرر در ماده 14 قانون ورود و اقامت اتباع خارجه در ایران وصول خواهد شد و برابر آن تمبر به پروانه اقامت الصاق و باطل میگردد.

ماده 7 : پس از صدور پروانه اقامت - شهربانی یک نسخه از برگهای درخواست صدور پروانه اقامت را به کلانتری یا حوزه ژاندارمری که خارجی در حوزه استحفاظی آن اقامت خواهد کرد ارسال مینماید و کلانتری یا ژندارمری مربوط مکلف است این سوابق را بمنظور مراجعات آتی نگهداری نماید.

ماده 8 : پناهندگان خارجی که طبق آئین نامه پناهندگان دفترچه اقامت پناهندگی از شهربانی کل کشور دریافت نموده اند از مقررات مواد 4 و 5 این آئین نامه مستثنی میباشد.

ماده 9 : دارندگان پروانه اقامت موقت یا دائم باید تغییر محل کار و یا اقامت خود را بشهربانی یا ژاندارمری محل قبلی و ظرف 8 روز از ورود به محل اقامت و یا کار جدید به شهربانی یا ژاندارمری محل جدید کتبا" اطلاع دهند.

ماده 10 : هر تبعه خارجی مکلف است پروانه اقامت یا سایر مدارک مسافرت خود را در صورت تقاضای ماموران انتظامی ارائه نماید .

ماده 11 : صدور المثنی پروانه اقامت طبق مقررات بلامانع میباشد که با دریافت حقوق قانونی و الصاق و ابطال تمبر انجام خواهد شد .

ماده 12 : اتباع خارجی باید برای تسلیم برگهای درخواست صدور پروانه اقامت شخصا" یا بوسیله نماینده خود بشهربانی محل مراجعه نمایند .

ماده 13 : خارجیانیکه در استخدام وزارتخانه ها و موسسات دولتی و یا وابسته به دولت میباشند میتوانند برگهار درخواست صدور پروانه اقامت را تکمیل نموده و پس از گواهی وزارتخانه یا موسسه مربوط توسط نماینده معرفی شده سازمان محل خدمت خارجی بشهربانی محل ارسال نمایند.

ماده 14 : مسئولین اماکن عمومی موظفند ظرف 24 ساعت پس از ورود خارجی هویت و تاریخ ورود او را در فرمهای مخصوص اعلامیه ورود ردج و به نزدیکترین کلانتری یا پاسگاه ژاندارمری تسلیم نمایند.
• تبصره 1 : از لحاظ این آئین نامه اماکن عمومی اطلاق میشود به هتلها و مسافرخانه ها و پانسیون و بطور کلی همه اماکنی که بنحوی از انحاء مسافر می پذیرند .
• تبصره 2 : فرمهای مخصوص اعلامیه ورود مسافرین توسط شهربانی کل کشور تهیه و در اختیار صاحبا ن اماکن عمومی گذارده میشود.
ماده 15 : صاحبان یا متصرفان اماکن شخصی موظفند توقف هر خارجی را که یک شب یا بیشتر در منزل آنها بهرعنوانی اقامت می نمایند بهر وسیله ممکن به نزدیکترین کلانتری یا پاسگاه ژاندارمری اطلاع دهند.

ماده 16 : در مواقعی که شهربانی کل کشور طبق موازین قانونی از صدور یا تمدید یا تجدید پروانه اقامت خودداری و به اخراج خارجی اتخاذ تصمیم نماید این تصمیم را به متقاضی کتبا" ابلاغ خواهد نمود و خارجی میتواند ظرف 15 روز از تاریخ رویت اخطاریه برابر ماده 12 قانون ورود و اقامت اتباع خارجه تقاضای تجدید نظر در تصمیم شهربانی را به وزارت کشور تسلیم نماید وزارت کشور پس از دریافت تقاضانامه موضوع را در جلسه ای مرکب از: مدیرکل سیاسی وزارت کشور ، نمایندگان وزارت امور خارجه ، وزارت دادگستری ، سازمان اطلاعات و امنیت کشور و شهربانی کل کشور مطرح و تصمیمات کمیسیون را به شهربانی کل کشور ابلاغ خواهد کرد.

ماده 17 : شهربانی کل کشور باید مواد قانون ورود و اقامت اتباع خارجه مصوب سال1310 و اصلاحیه های آن و مقررات این آئین نامه را برای اطلاع عموم بزبانهای فارسی و انگلیسی و فرانسه چاپ و همچنین در جراید کثیرالانتشار منتشر نماید. وزارت امور خارجه نیز متن و ترجمه های مزبور را به ماموریتهای ایران در خارجه و ماموریتهای دیپلماتیک و کنسولی خارجی در ایران ارسال خواهد نمود.

ماده 18 : آئین نامه های مربوط به ورود و اقامت اتباع بیگانه که با مفاد این آئین نامه مغایرت داشته باشد از تاریخ تصویب این آئین نامه ملغی است .

• تعاریف
• متن ماده 180 قانون برنامه سوم توسعه
• آیین نامه اجرایی ماده 180 قانون برنامه سوم توسعه
• آئین نامه پناهندگان مصوب 1342
• قانون راجع به ورود و اقامت اتباع خارجه در ایران مصوب 1310
• آیین نامه اجرایی قانون ورود و اقامت اتباع بیگانه مصوب 1352 و اصلاحات بعدی
• قانون تشدید مجازات عبور دهندگان اشخاص غیر مجاز از مرز مصوب 1367
• قانون مدنی ( کتاب دوم تابعیت )
• نظامنامه قانون تابعیت ایران مصوب 1314 و اصلاحات بعدی
• آئین نامه زناشوئی بانوان ایرانی با اتباع بیگانه غیر ایرانی
• آییننامه اجرایی صدور روادید اتباع خارجی در مناطق آزاد تجاری - صنعتی جمهوری اسلامی ایران
• شناسایی اتباع خارجی فاقد پروانه کار

تعاریف

مقصود از اتباع خارجی ، موضوع ماده 180 قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی ، اجتماعی فرهنگی که از این پس - قانون نامیده می شود، افرادی هستند ( گذرنامه - پناهنده - مهاجر - آواره) که تابعیت کشور جمهوری اسلامی ایران را ندارند و تحت عناوین زیر متقاضی ورود به کشور جمهوری اسلامی ایران هستند و تابعیت خارجی آنها مورد قبول دولت جمهوری اسلامی ایران است .
• پناهنده : به شخصی اطلاق میگردد که به علت ترس موجه از اینکه به دلایل مربوط به نژاد یا مذهب ، ملیت یا عضویت در یعضی گروههای اجتماعی یا داشتن عقاید سیاسی تحت شکنجه قرار گیرد و درخارج از کشورمحل سکونت خود بسرمی برد و نمی تواند و یا بعلت ترس مذکور نمی خواهد خود را تحت حمایت آن کشور قرار دهد.
• آواره : فردی است که به دلیل وقوع جنگ داخلی یا بین المللی ، بدون تشریفات قانونی ، کشور متبوع خود را ترک و یا وادار به ترک آن گردد. اما نمی تواند برابر کنوانسیون 1951 و پروتکل 1967 ژنو و ملحقات آن بیم مو جه از اذیت و آزار را به اثبات برساند.
مهاجر : فردی است که متقاضی اقامت در جمهوری اسلامی ایران باشد و درخواست وی مورد قبول جمهوری اسلامی ایران قرار گرفته باشد.
• دارنده گذرنامه : فردی است که در چارچوب قوانین و مقررات داخلی و بین المللی و با اجازه مخصوص وارد کشور می شود.

متن ماده 180 قانون برنامه سوم توسعه

بمنظور ایجاد تمرکز در سیاست گذاری امور اتباع خارجی (آواره - پناهنده - مهاجر و اتباع خارجی دارنده گذرنامه ) در زمینه ورود ،اسکان ،اخراج ، اشتغال ،آموزش ،بهداشت و درمان و روابط بین الملل ،شورای هماهنگی اجرایی اتباع بیگانه به ریاست وزیر کشور و عضویت وزیران آموزش و پرورش - اطلاعات - امور خارجه - کارواموراجتماعی - بهداشت درمان وآموزش پزشکی - رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی - دبیر شورای عالی امنیت ملی - فرماندهی نیروی انتظامی و رئیس جمعیت هلال احمر تشکیل میگردد. تصمیمات شورای مذکورپس از تائید هیئت وزیران قابل اجرا خواهد بود.
آئین نامه اجرایی این ماده به پیشنهاد مشترک وزارتخانه های کاروامور اجتماعی - کشور و اطلاعات به تصویب هیئت وزیران خواهد رسید .

آیین نامه اجرایی ماده 180 قانون برنامه سوم توسعه

هیات وزیران در جلسه 1379 آئین نامه اجرایی ماده 180 را تصویب که برخی از مواد آن بشرح ذیل می باشد:
ماده 3 - منظور از ایجاد تمرکز در سیاستگذاری امور اتباع بیگانه تعیین سیاستهای اجرایی حاکم بر امور اتباع بیگانه ، تهیه و تصویب طرحها و برنامه ها ، پیشنهاد بودجه مورد نیاز طرحها، نظارت بر حسن اجرای سیاستهای مصوب شورا و یجاد وحدت نظر و رویه در تمشیت کلیه امور مدیریت اتباع بیگانه است .
• تبصره 2 - کلیه سازمانهای ذیربط که بنحوی از انحا با امور اتباع خارجی مرتبط می باشند باید پیشنهادهای خود را قبل از طرح در شورای امنیت کشور ، هیات وزیران و شورایعالی امنیت ملی در شورا مطرح نمایند ، و درخصوص نیروهای نظامی هرگونه هماهنگی و همکاری بین شورا و ستاد کل نیروهای مسلح بر اساس آئین نامه ای خواهد بود که به پیشنها دو مرجع یادشده و به تصویب فرماندهی معظم کل قوا می رسد.
ماده 4 - بمنظور پیشنهاد طرحهای اجرایی و دستورالعملهای لازم و انجام مطالعات و برنامه ریزیهای متناسب با قوانین و مقررات و خط مشی دولت جمهوری اسلامی ایران و ایجاد هماهنگی اجرایی در بین سازمانهای عمل کننده ، کارگروه(کمیته) دائمی اتباع بیگانه به ریاست و تحت نظر دبیر شورا دروزارت کشو و با شرکت مدیران کل یا مدیر مربوط در وزارتخانه ها و نهادهای عضو با معرفی بالاترین مقام اجرایی هردستگاه هر پانزده روز یکبار تشکیل می گردد.
• تبصره 2 - کار گروههای (کمیتهای) فرعی اتباع بیگانه در استانها در صورت لزوم و پس از تصویب شورا با حضور مدیران استانی وزارتخانها و نهادهای عضو به ریاست استاندار و بمنظور اجرای مصوبات وشورا تشکیل میگردد.
• تبصره 3 - کار گروه(کمیته) دائمی اتباع بیگانه بر حسب نیاز ،کمیسیونهای تخصصی و کارشناسی موضوعات اتباع بیگانه را بامسئولیت یکی از اعضای کارگروه(کمیته) تشکیل میدهد.
• تبصره 4 - تعداد اعضاء و نحوه تشکیل جلسات کمیسیونهای تخصصی توسط کارگروه(کمیته) دائمی اتباع بیگانه تعیین و مشخص خواهد شد.
ماده 6 - کلیه اختیارت کارگروه(کمیته) دائمی پناهندگان موضوع آئین نامه اجرایی پناهندگان مصوب 25/9/1342 در طول برنامه سوم به کار گروه(کمیته) دائمی اتباع بیگانه موضوع این آئین نامه محول می شود.

ماده 8 - اختیارات هیات وزیران ،موضوع قسمت اخیرماده (180) قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی ،اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در اجرای اصل یکصدوسی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به مدت 2 سالبه اکثریت وزرای عضوشورا واگذار می شود و مصوبات آن بارعایتب ماده (19) آئین نامه داخلی هیات دولت قابل ابلاغ است .
گر چه تعاریف جدیدی از اتباع خارجی مقیم جمهوری اسلامی ایران ارائه شده لیکن تا بحال مقررات مربوط به چگونگی پذیرش ،اسکان ،تردد، ازدواج، استملاک ، تحصیل تابعیت و ... مشکلات متعددی که اتباع خارجی خصوصا" آوارگان در طی مدت اقامتشان در ابعاد مختلف اقتصادی ، آموزشی ، اجتماعی ، فرهنگی ، امنیتی برپیکره نظام جمهوری اسلامی ایران وارد نموده اند بصورت مدون تصویب نگردیده ولی کمیسیونهای تخصصی و کار گروه دائمی اتباع بیگانه ضمن هماهنگی با وزارتخانه ها و سازمانها و کارشناسان ذیربط در جهت شناخت مشکلات و ارائه پیشنهادات بمنظور حل آن ، گامهای بلند و موثری برداشته اند که امید است در آینده نزدیک و قبل از پایان بر نامه سوم توسعه اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی راه کارهای جدید پس از تصویب به مرحله اجراء درآید. لازم به یادآوری است که علی رغم تهیه پیش نویس قانون جدید ورود و اقامت اتباع خارجه ، قانون جدید تابعیت و آئین نامه جدید نحوه پذیرش اتباع خارجی ، بعلت طی نشدن مراحل قانونی آن ، کماکان قوانین آئین نامه های قبلی در حال اجراء میباشد.

آئین نامه پناهندگان مصوب 1342

هیئت وزیران در جلسه مورخ 1342 بنا به پیشنهاد شماره 3685/م -14/9/42 وزارت کشور آئین نامه پناهندگان را به شرح زیر تصویب نمودند:

ماده اول - مقصود از پناهنده فردی است که بعلل سیاسی ، مذهبی ، نژادی ، یا عضویت در گروههای خاص اجتماعی از ترس جان و شکنجه خود و افراد خانواده اش که تحت تکفل او میباشد به کشور ایران پناهنده شود.

ماده دوم - پناهنده بطریق زیر شناختع شود.
• الف - عبور شخص یا اشخاص از منطقه مرزی بخاک ایران
• ب - تقدیم درخواست از طریق یکی از خارجیان ساکن خارج از ایران مبنی برپناهندگی ورود به ایران .
• ج - تقدیم درخواست خارجیان مقیم ایران دایر بقبول پناهندگی.
• تبصره - در مورد مندرج در بند الف پناهنده بمحض ورود بخاک ایران باید خود را به اولین پاسگاه مرزی یا مقام رسمی صلاحیتدار دولتی معرفی و چنانچه اسلحه ای با خود داشته باشددر مقابل اخذ رسید بمقامات ایرانی تحویل و تقاضای خود را تسلیم نماید.مقام مزبور تقاضا را قبول و شخص پناهنده را به مرزبانی منطقه معرفی خواهند نمود . مرزبانی اطلاعات لازم را از متقاضی کسب نموده تقاضاو اطلاعات را از طریق استانداری یا فرمانداری به وزارت کشور ارسال میدارد.

ماده سوم - برای رسیدگی به امور پناهندگان کمیته ای در وزارت کشور بنام کمیته دائمی پناهندگان تحت نظر معاون وزارت کشور با حضور نمایندگان عالیرتبه وزارت امور خارجه ، وزارت کار و خدمات اجتماعی ، اداره دوم ستاد بزرگ ارتشتاران ، سازمان اطلاعات و امنیت کشور - شهربانی کل کشور ، ژاندارمری کل کشور ( سازمان امور مرزی ) مدیر کل سیاسی و رئیس ادراه سیاسی وزارت کشور تشکیل میگردد.
• تبصره 1 - کمیته دائمی میتواند در صورت لزوم کمیته فرعی را در استانها و شهرستانها با حضور استاندار یا فرماندار و نمایندگان ارتش -سااک - ژاندارمری ، شهربانی کل تشکیل دهد.
• تبصره 2 - کمیته میتواند در صورت لزوم برای کسب اطلاعات و بررسی و تبادل نظر از نمایندگان سازمانهای دیگر دعوت نماید.

ماده چهارم - پناهندگی موقعی پذیرفته میشود که از مراتب زیر اطمینان حاصل گردد:
• 1 - از تقاضای پناهندگی به ایران سوء نیت نداشته باشد .
• 2 - منظور او از پناهندگی اشتغال به کسب و کار نباشد.

ماده پنجم - کمیته دائمی صلاحیت رسیدگی به قبول یا رد پناهندگی و سایر امور مربوط به پناهندگان راداردو در مورد اشخاصیکه در خارج از ایران اقامت دارند ممکن است تحقیقات درباره آنان به نمایندگیهای سیاسی دولت ایران در خارج از کشور واگذار شود.
• تبصره - اشخاصیکه مرتکب جنایت جنگی و یا جرائمی علیه صلح و انسانیت و یا جرایم شدید حقوق عمومی شده باشند ازمقررات این آئین نامه استفاده نخواهند نمود.

ماده ششم - در صورت قبول پناهندگی دفترچه اقامت پناهندگی از طرف شهربانی کل کشور بشخص پناهنده داده می شود که بمنزله دفترچه شناسایی و هویت رسمی است که در دفتر شهربانی محل اقامت ثبت میگردد و دارنده آن باید هر سه ماه یکبار مراجعه و تمدید نمایند .

ماده هفتم - شخص پناهنده پس از قبولی پناهندگی از حقوق اتباع ایران در موارد زیر بهره مند میشود.
• الف - استفاده از خدمات بهداشتی و فرهنگی و اجتماعی .
• ب - اشتغال بحرف و کارهائیکه اتباع خارجی در ایران اجازه آنرا دارند و همچنین اموریکه کمیته دائمی پناهندگان صلاح میداند.
• تبصره 1 - پناهند حق شرکت در فعالیت های سیاسی و سندیکائی ندارد.
• تبصره 2 - پناهنده حق دارد تا حدودیکه مخالف نظم عمومی کشور نباشد آزادانه مراسم مذهبی خود را اعمال نماید و بفرزندان خود تعلیمات مذهبی دهد.
• تبصره 3 - با پناهندگان همان رفتاری خواهد شد که نسبت به بیگانگان مقیم کشور اعمال میشود.
• تبصره 4 - پناهنده در حدودیکه قوانین و امنیت کشور اجازه میدهد مانند اتباع خارجه در انتخاب مسکن آزاد است .

ماده هشتم - پناهنده کتبا" باید تعهد نماید مادامیکه در ایران اقامت دارد مقررات و قوانین دولت ایران را محترم شمارد.

ماده نهم - اگر پناهنده علیه امنیت یا قوانین ایران اقدامی نماید وزیر کشور به پیشهادکمیته دائمی پناهندگان گواهینامه پناهندگی اورا لغو مینماید و اگر اقدام او مستلزم کیفر قانونی باشد بمراجع قضائی باشد بمراجع قضائی تسلیم میگردد در هر صورت به پناهنده مهلت کافی داده خواهد شد که خاک ایران را ترک نماید.
• تبصره 1 - پناهنده ایکه گواهینامه اش لغو شده تا موقع خروج از خاک ایران تحت نظر مقامات انتظامی خواهد بود .
• تبصره 2 - درصورتیکه از لحاظ امنیت ملی و نظم عمومی مانعی نباشد برای پناهندگان پروانه مسافرتی صادر خواهد شد که با آن میتوانند بخارج از کشور مسافرت نمایند .

ماده دهم - محل کار و اقامت پناهنده با نظر کمیته دائمی تعیین میگردد.

ماده یازدهم - اگر کمیته دائمی پناهندگان تشخیص دهد که اوضاع و احوالی که در اثر آن پناهنده به ایران آمده از میان رفته است پناهنده باید خاک ایران را ترک گوید مگر اینکه دلائل کافی بر ادامه خطری که متوجه اوست ارائه نماید.

ماده دوازدهم - پناهنده را نمیتوان اجبارا" به کشوری که در آنجا جان یا آزادیش بعلل سیاسی ،نژادی ،مذهبی یا تعلقش به بعضی گروههای اجتماعی در معرض خطر است اعزام نمود.

ماده سیزدهم - اعطاء تابعیت به پناهندگانیکه در مدت اقامت در ایران قوانین و مقررات را کاملا" رعایت کرده باشند بانظر مساعد تلقی خواهد شد .
• تبصره 1 - در مورد استملاک اموال منقول و غیر منقول پناهنده اصولا" از همان حقوق که برای اتباع خارجه مقرراست استفاده خواهد نمود .
• تبصره 2 - پناهنده حق دارد برای تظلم و احقاق حق خود به دادگاه های کشور مراجعه کند

ماده چهاردهم - مقررات و آئین نامه هائیکه تاکنون بتصویب رسیده و مغایر مفاد فوق باشد از تاریخ تصویب این آئین نامه از درجه اعتبار ساقط است.
• تبصره - مقررات این آئین نامه در مورد کلیه پناهندگان قطع نظر از نژاد و مذهب یا وطنشان یکسان اجرا خواهد شد . اصل تصویبنامه در دفتر نخست وزیر است . از طرف نخست وزیر.

قانون راجع به ورود و اقامت اتباع خارجه در ایران مصوب 1310/2/19و اصلاحات بعدی

ماده اول - هر یک از اتباع خارجه برای ورود و اقامت و خروج از ایران باید اجازه مامورین مربوطه ایران را تحصیل نمایند .

ماده دوم - اجازه ورود به ایران و عبور از آن بوسیله ویزای مامورین ایران در خارجه در روی تذکره و اوراق و شهادتنامه های هویت صادره از طرف دولت متبوعه هرکس تحصیل میشود مامورین ایران در خارجه در موارد ذیل باید از دادن ویزا خودداری نمایند:
• الف) درصورتی که صحت اسناد ارائه شده را تردید نمایند .
• ب) اشخاصی که مطابق قوانین ایران تبعه ایران محسبوب شده و بخواهند با اوراق تابعیت غیرایرانی به ایران مسافرت کنند.
• ج) اگر حصور خارجی در ایران برضد امنیت مملکت و یانظم عمومی و یا بجهات دیگری منافی مصالح مملکتی باشد .
• د) اگر خارجی در ایران سابقه محکومیت بجنحه مهم و یا جنایت داشته و یا در مملکت خارجه محکوم بجنحه و یا جنایت شده باشد .
• ه) اگر خارجی قبلا" از ایران اخراج شده باشد .
• و) اگر حضور خارجی در ایران بملاحظه حفظ الصحه عمومی و یا عملیات منافی عفت صلاح نباشد .
• ز) اگر خارجی نتواند اثبات نماید که وسایل تحصیل معاش خود را درایران بوسیله سرمایه یا مشاغل مفیده خود دارا میباشد. ویزای مامورین ایران در خارجه علاوه بر حق ورود با مراعات مقررات ماده 2 حق سی روز اقامت در ایران را نیز بدارنده میدهد. مواردی که از طرف دولت ترتیب خاصی مقرر بوده است از این قاعده مستثنی میباشد.
اصلاحیه قانون 1337/2/3- روادیدیکه مامورین ایران در خارجه به بیگانگان میدهند علاوه بر حق ورودبا مراعات ماده سوم قانون ورود و اقامت اتباع بیگانه حق نود روز اقامت در ایران را نیز بدارنده می دهد.
• تبصره : دولت میتواند در موارد استثنائی ترتیب خاصی بدهد .
تبصره -1350/3/31
• تبصره 1 : ماموران مرزی مجاز از طرف شهربانی کل کشور میتوانند برای خارجیان روادید عبور صادر نمایند .
• تبصره 2 : شهربانی کل کشور در مرکز و شهربانیهای مراکز استان و شهرستان میتوانند برای خارجیان مقیم روادید بازگشت به ایران صادر نمایند .
ماده سوم - هرگاه یکی از موانع مذکوره در ماده 2 در موقع ویزا برمامورین ایران در خارجه مکشوف نبوده و یا بعدا" موجود شود مامورین مربوطه میتوانند از دادن اجازه توقف دائم یا موقت خودداری نموده و یا اجازه های صادره را ماغی نمایند د رهر یک از موارد فوق پس از الغاء اجازه صادره نظمیه محل شخص خارجی را از ایران اخراج خواهد کرد تشخیص عللی مذکوره در این ماده و ماده قبل منحصرا" بسته بنظرمامورین مربوطه ایران است ولی در غیر موارد مذکوره امتناع از دادن اجازه جایز نیست .

ماده چهارم - اقامت اتباع خارجه در ایران بردو قسمت است : اقامت موقت و اقامت دائم .
اقامت دائم درصورتی است که خارجی رد خاک ایران اقامتگاه قانونی اختیار نموده باشد و درغیر اینصورت اقامت خارجی در ایران موقت محسبوب میشود . اجازه اقامت موقت و یادائم از طرف نظمیه باید داده شود هیچیک از اتباع خارجه بدون اجازه مزبور و بیش از مدت معینه در اجازه های مذکوره نمیتوانند در ایران اقامت نمایند اجازه موقت یا دائم قابل تجدید و تمدید میباشد.

ماده پنجم - اتباع خارجه ملزم میباشند در انقضاء مدت اجازه عبور و یا توقف از خاک ایران خارج شوند مگر اینکه از نظمیه تقاضای تمدید مدت کرده و تحصیل اجازه نمایند . در اجازه ورود و عبور ممکن است گذشتن یک یا چندین مرتبه از سرحدات نیز قید شود .

اصلاحیه 1350/3/31 ماده 6 - اجازه اقامت دائمی از طرف شهربانی مرکز ناحیه ایکه خارجی میخواهد در آن ناحیه اقامتگاه اختیار کند با رعایت مقررات ماده سه داده خواهد شد . خارجی ممکن است این اجازه را قبل از ورود خود به ایران بوسیله نمایندگان ایران در خارجه تحصیل کند . جواز اقامت باید هر سه سال تجدید شود .

ماده هفتم - اجازه عبور از خاک ایران از طرف نمایندگان ایران در خارجه با رعایت مقررات ماده سوم داده میشود و بخارجی حق میدهد در مدت معینه در اجازه نامه در نقاط بین راه توقف نمایند خط سیرو مدت لازم برای عبور ممکن است در اجازه نامه قید شود مدت را نظمیه میتواند لدی الاقتضاء تمدید نماید.

اصلاحیه 1350/3/31 ماده هشتم -
• تبصره : مسئولین اماکن عمومی و خصوصی و صاحبان یا متصرفان اماکن شخصی حسب مورد موظفند توقف هرتبعه خارجی را که یک شب یا بیشتر نزد آنها توقف مینماید ظرف 24 ساعت پس از ورود خارجی بکلانتری یاژاندارمری محل اطلاع دهند . فهرست اسامی خارجیان در دفتری که در شهربانی کل کشور تنظیم میشود تمرکز خواهد یافت .
ماده نهم - هر خارجی که درخاک ایران اقامت دارد باید از دولت متبوعه خود سندی داشته باشد که هویت و تابعیت اورا ثابت نماید. نظمیه محل میتواند لدی الاقتضا بخارجی که بعللی نتوانسته است سند سابق الذکر را تحصیل کند جواز موقتی برای اقامت یا اجازه مخصوص برای خروج از ایران بدهد و در اینصورت نظمیه محل حق دارد توقف موقت خارجی را در ایران یا خط سیر اورا معین و محدود کند ممکن است براسناد مثبته تابعیت خارجی وهمجنین درجواز اقامت موقتی اسامی زوجه و اولاد و احفاد ذکور و اناث خارجی و برادران و خواهران که بحد بلوغ نرسیده و در تحت کفالت و همراه او هستند نیز ثبت شود .

اصلاحیه 1337/2/3 ماده دهم - اجازه خروج از ایران بیگانگان از طرف مامورین شهربانی محل اقامت دائمی یا موقتی آنها داده خواهد شد.
• تبصره : بیگانگانی که به ایران وارد میشوند و مدت توقف آنها از نود روز تجاوز نکند احتیاج به روادید خروج ندارند لیکن موظف میباشند برای خروجی از ایران اعلامیه خروج را تکمیل و به مامورین گمرکی مرز خروجی تسلیم نمایند .
ماده یازدهم - خارجی را ممکن است در موارد ذیل از خاک ایران خارج و یا محل توقف او را تغییر داد:
• الف: اگر برخلاف مقررات این قانون رفتار نمایند.
• ب: در صورتیکه مطابق مقررات مواد 3 و 4 اجازه عبور و یا توقف خارجی ملغی شود .تصمیم اخراج را اداره نظمیه به موقع اجراء میگذارد در هر موقعی که تصمیم اخراج اتخاذ شود و تاخیر اجرای آن منافی مصالحی مملکتی نیست از طرف نظمیه و یا از طرف ادارت ذیصلاحیت دیگران تصمیم و مهلتی که برای اجراء داده میشود بشخصی که باید اخراج شود اخطار خواهد شد . هرگاه خارجی میل کند که در مدتی که از طرف اداره صلاحیت دار تعیین میشود از ایران خارج بشود آزادانه خارج خواهد شد و الا تحت الحفظ اخراج میشود مصارف اخراج در مواردیکه خارجی باید تحت الحفظ اخراج شود از محل عواید مقرره بموجب ماده 14 تادیه خواهد شد .
ماده دوازدهم - در مواقعی که از اعطای جواز اقامت امتناع شده و تصمیم اخراج از طرف مقامات ذیصلاحیتی که دولت معین میکند اتخاذ شود خارجی حق خواهد داشت به وزارت داخله مراجعه کرده وتقاضای تجدید نظر در تصمیم مزبور را بنماید . این تقاضا کتبا" و یا تلگرافا" بوسیله مقام صلاحیتداری که تصمیم اتخاذ کرده داده خواهد شد ولی خارجی میتواند مدلول تقاضای خود را مستقیما" هم به وزارت داخله ارسال دارد تقدیم تقاضای تجدید نظر موجب تعویق اجرای تضمیم اخراج به استثنای مواردی که از نقطه نظر مصالح مملکتی فوریت دارد خواهد بود ولی ممکن است تا تعیین نتیجه تجدید نظر نظمیه خارجی را در تحت مراقبت مخصوص خود قرار دهد .
تصویبنامه 1313/2/8- بماده 12 قانون ورود اقامت اتباع خارجه در ایران مصوب 19 اردیبهشت 1310 مقامات ذیصلاحیتی را که حق اتخاذ تصمیم اخراج اتباع خارجه را دارند بقرار ذیل تصویب و معین نمودند:
والی ایالات بطور کلی و حکام ولایات : گیلان ، مازندران ،کرمان ،اصفهان ،کردستان ،کرمانشاهان، همدان ،بروجرد، لرستان و خوزستان هریک در قلمرو وماموریت خود.
ریاست تشکیلات نظمیه در تمام مملکت و در ولایاتی که ذکر نشده روسانظمیه ممکن است اخراج را بریاست تشکیلات کل نظمیه پیشنهاد نمایند .
اصلاحیه قانونی مورخ 1366/6/29ماده 13 - برای حفظ امنیت و یا مصالح عمومی و یا بملاحظات صحی هیئت وزیران میتوانند تصمیمات ذیل را که ورود و اقامت و خروج و عبور خارجیان را محدود یا مشروط مینماید اتخاذ کند :
• الف:جلوگیری از کلیه یا قسمتی از مراودات سرحدی
• ب: منع توقف موقتی یا دائمی در بعضی از مناطق یا عبور از بعضی مناطق ایران
• ج: اتخاذ وسایل مخصوص نظارت نسبت به خارجیان در موارد فوق العاده
• د: خارجیانی را که بدون داشتن اسناد لازم وارد خاک ایران شده یا میشوند و یا با داشتن اسناد لازم از راههای غیر مجاز بکشور وارد گردیده یا میگردند علاوه بر مجازات مقرر در قانون ورود و خروج اتباع خارجه مصوب نوزدهم اردیبهشت ماه 1310 بنا به پیشنهاد وزارت جنگ آنانرا برای مدتی که از پنچ سال تجاوز نکند ملزم به اقامت اجباری در محل معین نمده و یا اینکه آنها را از کشور اخراج نماید.
ماده چهاردهم - برای صدور اجازه موقت و یا دائم و تمدیداجازه عبور خارجیان حق ذیل اخذ خواهد شد :
• 1- برای تمدید اجاز عبور و صدور اجازه اقامت موقت و تجدید آن معادل یکریال طلا
• 2- برای صدور اجازه اقامت دائم و تجدید آن معادل دو ریال طلا
تصویبنامه مورخ 1325/12/14
• تبصره : شرط معامله متقابله از اتباع دولی که در کشورآنها از اتباع ایران بهای پروانه اقامت اخذ نمیشود، از اتباع آنها در کشور ایران نیز بهای پروانه اقامات دریافت نخواهد شد .
الحاق یک تبصره به ماده 14 مورخ 1342/2/14
• تبصره : کارمندان دفتر و خدمتگزاران سفارتخانه ها و کنسولگریهای دول بیگانه در ایران به شرط رعایت معامله متقابله نسبت به این قبیل کارمندان دولت ایران در آن کشور ها از پرداخت حق تمبر پروانه اقامت معاف خواهند بود.
اصلاحیه قانونی ماده 15 مورخ 1367/7/14 - اشخاص ذیل به حبس تعزیزی از 1 تا 3 سال و یا به جزای نقدی از پانصد هزار ریال تا سه میلیون ر یال محکوم میشوند مگر اینکه جرم آنها مشمول قوانینی گردد که مجازات سخت تری معین کرده باشد:
• 1- هرکس گذرنامه یا جواز اقامت یا جواز عبور جعل کند ویا با علم به مجعول بودن از آنها استفاده کند و یا این قبیل اوراق مجعوله را برای دیگری تحصیل نماید .
• 2- هرکس عامدا" در نزد مامورین ذیدخل برای تحصیل تذمره و یا جواز اقامت و یا جواز عبور شهادت کذب داده و یا اظهارات خلاف واقع نماید و یا موضوعاتی را که در تشخیص تابعیت موثر است ، کتمان نماید و یا گذرنامه و یا جواز اقامت و یا جواز عبور و یا ورقه هویتی که به وسائل مزبور تحصیل شده است عامدا" از آنها استفاده کند .
• 3- هرکس عامدا" بدون داشتن اسناد و جواز لازم از مرز ایران عبور کند و همچنین هرکس که از راههای غیرمجاز و یا مرزهای ممنوعه عبور نماید
• 4- هرکس برای اثبات هویت و یا تابعیت خود از اسناد یا اوراق و یا ورقه هویت متعلق به دیگری استفاده کند و هرکس برای اثبات تابعیت و یا هویت یک نفر خارجی اسناد واوراق و یا ورقه هویت متعلق به خود یا غیر را به دیگری بدهد.
• 5- هرکس که برای فرار از اجرای تصمیم اخراج که درباره او اتخاذ شده است ، مخفی شود و یا پس از اخراج شدن از ایران مجددا" بدون اجازه بخاک ایران مراجعت کند.
• 6- هرکس در یکی از اعمال مذکور فوق شرکت یا معاونت کرده باشد .
• 7- هرکس برای استفاده از حقوقی که بموجب این قانون و یا آئیننامه های مربوط به آن میتوان تحصیل نمود، در خارج از کشورمرتکب یکی از اعمال مذکوره در بندهای 1 ،2 و 4 این ماده بشود پس از آمدن به ایران در صورتیکه در خارج از کشور بموجب حکم قطعی محکوم و مجازات نشده باشد ، تعقیب و مجازات خواهد شد .
• تبصره 1 : شروع به ارتکاب جرمهای مذکوره در این ماده در حکم ارتکاب خواهد بود.
• تبصره 2 : قانون راجع به مجازات افرادی که بصورت غیر مجاز به کشور وارد میشوند مصوب 14/8/67 :
خارجیانی که به تبع اغنام و احشامشان وارد خاک ایران شوند . علاوه بر ضبط احشام بنفع دولت ایران به پنج ماه تا یکسال حبس یا 30000 تا 80000 ریال جزای نقدی محکوم خواهند شد و در صورتیکه بین دولت ج .ا.ا و دولت همسایه عهدنامه ای منعقد شده باشد ، براساس آن عمل خواهد شد .
• ماده 7 : قانون راجع به مجازات افرادی که بصورت غیر مجاز به کشور وارد میشوند مصوب 14/8/67 :
درتعیین مجازات مذکور در این قانون توسط قاضی باید شرایط خاطی و دفعات و مراتب جرم و تادیب رعایت گردد.
اصلاحیه قانونی مورخی 1350/3/31 ماده 16 - هرخارجی که مقررات این قانون و آئیننامه های مربوط به آن را رعایت نکند بجزای نقدی از دویست و یک ریال تا ده هزار ریال محکوم خواهد شد . مگر اینکه عمل امر بموجب این قانون یا قوانین دیگر مجازات شدیدتری داشته باشد همین مجازات درباره مسئولین اماکن عمومی و خصوصی و صاحبان یا متصرفان اماکن شخصی که به تکلیف مقرر در ماده 8 عمل نکنند مجری خواهد بود .
ماده هفدهم : متخلفین از مقررات این قانون در محاکم عمومی بعمل خواهد آمد.
ماده هیجدهم : اشخاص ذیل از مقررات این قانون مستثنی خواهند بود :
• 1- کسانیکه دارای مصونیت سیاسی هستند .
• 2- مامورین قنسولی دول خارجه و افراد عائله آنها که با هم در یک خانه زندگانی میکنند و اعضاء رسمی آنها ولی اگر اتباع ایران از طبقات مذکوره مقیمین در یکی از ممالک خارجه از مزایای مزبور کلا" یا بعضا" بهرةمند نباشند نسبت به اتباع مملکت مزبور از طبقات فوق معامله متقابله خواهد شد .
از طرف مامورین ایران بمشمولین فقرات 1 و 2 این ماده برای ورود به ایران و همچنین برای عبور و خروج از ایران ویزای سیاسی داده میشود بشرط معامله متقابله .
• 3- اعضای هیئتهای اعزامیه دول خارجه که با موافقت دولت ایران وارد ایران میشوند و کسان دیگری که دارای ویزای سیاسی مامور ایران باشند .
• تبصره : مقررات مربوط به اجرای این ماده از طرف وزارت امور خارجه باموافقت وزارت داخله ضمن نظامنامه مخصوص تعیین میشود.
آئین نامه اجرایی ماده 18 (1310 ) ( اصلاحیه اسفند ماه 1352 )
ماده 1 - گذرنامه اشخاص زیر در وزارت امور خارجه ثبت و برای آنان کارت هویت صادر خواهد شد :
• الف - ماموران دیپلماتیک سفارتهای خارجی و خانواده آنها
• ب - کارمندان اداری و فنی سفارتهای خارجی و خانواده آنها
• ج - ماموران کنسولی خارجی و خانواده آنها
• د - کارمندان اداری و فنی ماموریتهای کنسولی خارجی و خانواده آنها
• ه - ماموران رسمی و کارشناسان اعزامی سازمان ملل متحد و سازمانهای تخصصی و سازمانهای وابسته و خانواده آنها
• و - ماموران رسمی سازمانهای بین المللی که بموجب موافقتنامه های مربوطه برای انجام ماموریت در ایران اقامت مینمایند و خانواده آنها
• تبصره : منظوراز خانواده اشخاص زیر در مرکز از طرف وزارت امور خارجه جهت صدور پروانه کار و پروانه اقامت رایگان به وزارت کارو اموراجتماعی و شهربانی کشور ارسال میگردد و در شهرستانها از طرف استانداری و یا فرمانداری کل و یا فرمانداری به اداره کار و امور اجتماعی و شهربانی محل فرستاده میشود.
• الف - کارشناسان و معلمان خارجی که رد چهارچوب موافقتنامه های همکاری علمی و فرهنگی از طرف دول خارجی و یا سازمانهای بین المللی به ایران اعزام میشود.
• ب - خدمه ماموریتهای دیپلماتیک و کنسولی
• ج - شخصی ماموران دیپلماتیک و کنسولی
اصلاحیله قانونی 1350/3/31ماده 19 - در مورد کارکنان وسائط نقلیه هوائی و قطارهای ترانزیتی و کشتیها و مسافرینی که قصد ورود و اقامت در ایران را نداشته و اسناد لازم را که بموجب این قانون باید دارا باشند ندارند و در موقع توقف کشتیها و هواپیماها و قطارها در ایران پیاده میشوند وزارت کشور با موافقت وزارت امور خارجه و وزارت دارائی آئین نامه مخصوصی تدوین و برای اجراء به شهربانی کل کشور و سازمانهای مربوطه ابلاغ خواهد شد .

آئین نامه اجرائی 1356/3/31ماده 19
• ماده 1 - به مسافران و کارکنان وسائط نقلیه هوائی و آبی که در حین عبور از داخل مرزهای هوائی یا آبی کشور ایران بواسطه حوادث قهری یا اشکالات فنی و یا بهرعلت موجه دیگری ناگزیر از توقف در ایران شوند از طرف مراجع ذیصلاح اجازه توقف موقت داده خواهد شد .
• ماده 2 - خلبان و ناخدا و یا نمایندگان مسئول شرکتهای هواپیمائی و کشتیرانی مربوط موظف میباشند فهرست و مشخصات کاملافرادی که قصد پیاده شدن را دارند تهیه و در اختیار مراجع ذیصلاح قرار دهند .
• ماده 3 - اجازه توقف موقت پس از شناسایی کامل مسافران توسط مراجع ذیصلاح به مسئولیت خلبان ، ناخداو یا نمایندگان مسئول شرکتهای هواپیمائی و کشتیرانی مربوط با رعایت ماده 2 داده خواهد شد .
• ماده 4 - گواهینامه فنی و یا گواهی اشتغال خلبان و ناخدا خدمه و کارکنان موضوع ماده 1 به منزله مدرک مسافرت معتبر بوده و پس از اخذ آن اجازه توقف موقت داده میشود ، و هنگام پایان مدت توقف مدارک مزبور مسترد گردد.
• ماده 5 - اجازه توقف تا زمانی که از طرف خلبان و ناخدا و یا نمایندگان مسئول شرکتهای هواپیمائی و کشتیرانی مربوط ترتیب ادامه مسافرت داده نشده است معتبر خواهد بود.
• ماده 6 - پس از رفع علت توقف موقفت ومراجعه مسافران برای ادامه مسافرت خلبان و ناخدا و یا نمایندگان مسئول شرکتهای هواپیمائی و کشتیرانی مربوطه موظف به پذیرفتن و سوار نمودن مسافران مربوط خواهند بود مگر آنکه امتناع نامبردگان از ادامه مسافرت مستند به غذر موجهی باشد .
• ماده 7 - معاهدات و یاموافقتنامه های بین دولت ایران و دول متبوع افرادی که ناگزیر به توقف موقت در ایران میباشند رعایت خواهد شد .
ماده بیستم : خارجیانی که در تاریخ اجرای این قانون در ایران میباشند باید ظرف دو ماه از تاریخ مزبور مستقیما" بنظمیه محل اقامت خود مراجعه کرده اجازه اقامت تحصیل نمایند دوائر نظمیه بر طبق ماده 4 و 6 عمل خواهندنمود.
ماده بیست و یکم : در نقاطی که نظمیه تاسیس نشده باشد وظائفی را که بموجب این قانون برعهده آن محول است حاکم یا نماینده حکومت محل انجام خواهد داد.
ماده بیست و دوم : ماده واحده مصوبه 11 تیرماه 1308 کمیسیون عدلیه مجلس شورای ملی منسوخ است .
ماده بیست و سوم : این قانون از پانزدهم خرداد یکهزارو سیصدو ده شمسی بموقع اجراء گذاشته میشود.

آئین نامه اجرایی قانون ورود واقامت اتباع بیگانه مصوب 1352/3/12و اصلاحات بعدی

ماده 1 : ماموران مرزی مجاز از طرف شهربانی کل کشور میتوانند در مرزهائیکه مجاز شناخته شده برای دارندگان گذرنامه های معتبر خارجی که قصد عبور از ایران را دارند براساس نظرات قبلی وزارت امور خارجه و رعایت ماده 2 قانون ورود و اقامت اتباع خارجه مصوب سال 1310 برای مدت حداکثر 15 روز با دریافت حق روادید طبق تعرفه روادید عبور صادر نمایند .
ماده 2 : صدور روادید عبور برای اشخاص زیرموکول به تحصیل اجازه خاص وزارت امور خارجه خواهد بود :
• الف - افراد بدون تابعیت و یادارندگان برگ گذر (لسه پاسه ) های خارجی
• ب - اتباع دولی که از طرف وزارت امور خارجه تعیین میشود.
ماده 3 : ماموران شهربانی در مرکز و شهربانیهای مراکز استان و شهرستان میتوانند برای بیگانگانی که دارای پروانه اقامت معتبر میباشند با رعایت مقررات مربوطه روادید رفت و برگشت صادر نمایند.
• تبصره 1 : روادید برای یکبار رفت و برگشت صادر خواهد شد
• تبصره 2 : مدت اعتبار روادید برگشت از تاریخ خروج از مرز سه ماه خواهد بود.
• تبصره 3 : مدت اعتبار روادید رفت و برگشت برای خروج از کشور یکماه میباشد و قابل تمدید نیز خواهد بود.
تصویب نامه مورخ 1353/12/28
• تبصره 4 : برای اتباع بیگانه ایکه در خدمت وزارتخانه ها و موسسات دولتی میباشند بنابردرخواست سازمان مربوطه ، اجازه رفت و برگشت برای یک یا چند بار در مدت اعتبار پروانه اقامت صادر خواهد شد.
• تبصره 5 : برای اتباع بیگانه ای که در موسسات غیردولتی در ایران اشتغال دارند بنابه درخواست موسسه مربوط و تعهد آن موسسه مبنی بر پرداخت مالیات بردرآمد مستخدم اجازه یک یا چند بار رفت و برگشت در مدت اعتبار پروانه اقامت صادر خواهد شد .
ماده 4 : هرخارجی که بخواهد در ایران اقامت نماید مکلف است ظرف 8 روز پس از ورود به ایران برگهای درخواست صدور پروانه اقامت را تنظیم و تکمیل و امضاء نموده به انضمام سایر مدارک لازم بشهربانی محلی که میخواهد در آنجااقامت اختیار کند تسلیم نماید . شهربانی محل پس از رسیدگل مدارک ارائه شده پروانه اقامت موقت با اخذ حقوق قانونی صادر و یا از صدور پروانه اقامت امتناع میورزد.
ماده 5 : اجازه اقامت دائم از طرف شهربانی مرکز استان یا شهرستانیکه خارجی میخواهد در آن ناحیه اقامت گاه دائمی و قانونی اختیار کند با رعایت مقررات ماده 3 قانون ورود و اقامت اتباع خارجه مصوب سال 1310 در صورت احراز هر یک از شرایط زیر پس از موافقت شهربانی کل کشور صادر خواهد شد.
• الف - متقاضی دارای 5 سال سابقه اقامت قانونی متوالی یا متناوب در ایران بوده و بهنگام تقاضا بسن 18 سال تمام رسیده باشد .
• ب - متقاضی دارای دو سال سابقه اقامت قانونی متوالی یا متناوب در ایران بوده و مقام عالی علمی یا شغل یا تخصص او در امور تولیدی و عمرانی به تائید مقامات صلاحیتدار مملکتی رسیده باشد .
• ج - متقاضی دارای دو سال سابقه اقامت قانونی متوالی یا متناوب در ایران بوده و خدمات شایسته و ارزنده او به امور عام المنفعه در ایران به تائیه مقامات صلاحیتدار مملکتی رسیده باشد .
• د - متقاضی دارای زن و فرزند ایرانی باشد .
• ه - متقاضی دارای دو سال سابقه اقامت قانونی متوالی یا متناوب در ایران بوده و در امور تولیدی و عمرانی ایران که مورد تائید مقامات صلاحیتدار ایران باشد سرمایه گذاری کرده باشد .
• و - متقاضی دارای دو سال اقامت قانونی متوالی یا متناوب در ایران بوده و درآمد شخصی یا حقوق یا مستمری بازنشستگی او به تائید یکی از بانکهای مجاز ایران رسیده باشد.
• تبصره : اقامت خارجیان از نظر این آئین نامه وقتی اقامت قانونی محسبوب میشود که به استناد پروانه اقامت باشد .
• تبصره 2 - مصوب 1379/6/16هیئت وزیران : اجازه اقامت فرزندان متولد در خارج ، از مادر ایرانی و پدر خارجی همچنین از مادر خارجی که به تابعیت ایرانی پذیرفته می شوند ، با ارائه مدارک قانونی صادر شده از کشور متبوع فرزندان صادر خواهد شد . فرزندان مورد اشاره وفق شرایط ذیل می توانند به استناد اجازه یاد شده ، در ایران اقامت نمایند:
• الف - فرزندان اناث مادامی که ازدواج ننموده اند .
• ب - فرزندان ذکورتا رسیدن به سن هیجده (18) سال تمام هجری شمسی .
• پ - چنانچه مادر فرزند ذکور در ایران اقامت داشته باشد و یا فرز ند ذکور در حال تحصیل باشد و در هر یک از موارد مزبور ، سن فرزند از میزان مقرر در بند(ب) بیشتر شود ، بترتیب مورد تا زمان اقامت مادر و یا اتمام تحصیل .
ماده 6 : حق صدور پروانه اقامت موقت یا دائم بمیزان مقرر در ماده 14 قانون ورود و اقامت اتباع خارجه در ایران وصول خواهد شد و برابر آن تمبر به پروانه اقامت الصاق و باطل میگردد.
ماده 7 : پس از صدور پروانه اقامت - شهربانی یک نسخه از برگهای درخواست صدور پروانه اقامت را به کلانتری یا حوزه ژاندارمری که خارجی در حوزه استحفاظی آن اقامت خواهد کرد ارسال مینماید و کلانتری یا ژندارمری مربوط مکلف است این سوابق را بمنظور مراجعات آتی نگهداری نماید.
ماده 8 : پناهندگان خارجی که طبق آئین نامه پناهندگان دفترچه اقامت پناهندگی از شهربانی کل کشور دریافت نموده اند از مقررات مواد 4 و 5 این آئین نامه مستثنی میباشد.
ماده 9 : دارندگان پروانه اقامت موقت یا دائم باید تغییر محل کار و یا اقامت خود را بشهربانی یا ژاندارمری محل قبلی و ظرف 8 روز از ورود به محل اقامت و یا کار جدید به شهربانی یا ژاندارمری محل جدید کتبا" اطلاع دهند.
ماده 10 : هر تبعه خارجی مکلف است پروانه اقامت یا سایر مدارک مسافرت خود را در صورت تقاضای ماموران انتظامی ارائه نماید .
ماده 11 : صدور المثنی پروانه اقامت طبق مقررات بلامانع میباشد که با دریافت حقوق قانونی و الصاق و ابطال تمبر انجام خواهد شد .
ماده 12 : اتباع خارجی باید برای تسلیم برگهای درخواست صدور پروانه اقامت شخصا" یا بوسیله نماینده خود بشهربانی محل مراجعه نمایند .
ماده 13 : خارجیانیکه در استخدام وزارتخانه ها و موسسات دولتی و یا وابسته به دولت میباشند میتوانند برگهار درخواست صدور پروانه اقامت را تکمیل نموده و پس از گواهی وزارتخانه یا موسسه مربوط توسط نماینده معرفی شده سازمان محل خدمت خارجی بشهربانی محل ارسال نمایند.
ماده 14 : مسئولین اماکن عمومی موظفند ظرف 24 ساعت پس از ورود خارجی هویت و تاریخ ورود او را در فرمهای مخصوص اعلامیه ورود ردج و به نزدیکترین کلانتری یا پاسگاه ژاندارمری تسلیم نمایند.
• تبصره 1 : از لحاظ این آئین نامه اماکن عمومی اطلاق میشود به هتلها و مسافرخانه ها و پانسیون و بطور کلی همه اماکنی که بنحوی از انحاء مسافر می پذیرند .
• تبصره 2 : فرمهای مخصوص اعلامیه ورود مسافرین توسط شهربانی کل کشور تهیه و در اختیار صاحبا ن اماکن عمومی گذارده میشود.
ماده 15 : صاحبان یا متصرفان اماکن شخصی موظفند توقف هر خارجی را که یک شب یا بیشتر در منزل آنها بهرعنوانی اقامت می نمایند بهر وسیله ممکن به نزدیکترین کلانتری یا پاسگاه ژاندارمری اطلاع دهند.
ماده 16 : در مواقعی که شهربانی کل کشور طبق موازین قانونی از صدور یا تمدید یا تجدید پروانه اقامت خودداری و به اخراج خارجی اتخاذ تصمیم نماید این تصمیم را به متقاضی کتبا" ابلاغ خواهد نمود و خارجی میتواند ظرف 15 روز از تاریخ رویت اخطاریه برابر ماده 12 قانون ورود و اقامت اتباع خارجه تقاضای تجدید نظر در تصمیم شهربانی را به وزارت کشور تسلیم نماید وزارت کشور پس از دریافت تقاضانامه موضوع را در جلسه ای مرکب از: مدیرکل سیاسی وزارت کشور ، نمایندگان وزارت امور خارجه ، وزارت دادگستری ، سازمان اطلاعات و امنیت کشور و شهربانی کل کشور مطرح و تصمیمات کمیسیون را به شهربانی کل کشور ابلاغ خواهد کرد.
ماده 17 : شهربانی کل کشور باید مواد قانون ورود و اقامت اتباع خارجه مصوب سال1310 و اصلاحیه های آن و مقررات این آئین نامه را برای اطلاع عموم بزبانهای فارسی و انگلیسی و فرانسه چاپ و همچنین در جراید کثیرالانتشار منتشر نماید. وزارت امور خارجه نیز متن و ترجمه های مزبور را به ماموریتهای ایران در خارجه و ماموریتهای دیپلماتیک و کنسولی خارجی در ایران ارسال خواهد نمود.

ماده 18 : آئین نامه های مربوط به ورود و اقامت اتباع بیگانه که با مفاد این آئین نامه مغایرت داشته باشد از تاریخ تصویب این آئین نامه ملغی است .

آمار بازدیدکنندگان

نظرسنجی

اوقات شرعی

کلیه حقوق این مادی و معنوی این سایت متعلق به استانداری البرز بوده و استفاده از مطالب آن با ذکر منبع آزاد می باشد.

آخرین به روزرسانی پورتال: ۱۴۰۳/۰۲/۰۸